Πυθέας

Όνομα ιστορικών προσώπων. 1. Γιος του Ισχένοου από την Αίγινα. Κατά την περσική εισβολή, βρισκόταν μέσα στο πλοίο της Αίγινας που είχε τριήραχο τον Ασωνίδη. Όταν το πλοίο του κυριεύτηκε από τους Πέρσες, ο Π. έδειξε τόση γενναιότητα, ώστε εξακολούθησε να πολεμάει ώσπου κατακομματιάστηκε ολόκληρος. Επειδή, όταν έπεσε κάτω, δεν πέθανε, αλλά ανάπνεε ακόμα, οι Πέρσες που ήταν μέσα στο πλοίο και που είχαν θαυμάσει την ανδρεία του, έδειξαν μεγάλη προθυμία να τον περιποιηθούν και να θεραπεύσουν τις πληγές του με σμύρνα. Όταν γύρισαν στο στρατόπεδο τους, τον έδειχναν με θαυμασμό σε όλο το στράτευμα, ενώ όλους τους άλλους που έπιασαν στο πλοίο τούς μεταχειρίζονταν σαν ανδράποδα. Ο Π. αναφέρεται και ως Πύθης. 2. Αρχαίος Έλληνας θαλασσοπόρος και γεωγράφος (4ος αι. π.Χ.) από τη Μασσαλία. Επιχείρησε ένα μεγάλο ταξίδι πέρα από τις Ηράκλειες Στήλες, για εμπορικούς και επιστημονικούς σκοπούς: από τη Μασσαλία, παραπλέοντας την Ισπανία, πέρασε στον Ατλαντικό και περιέπλευσε την Αγγλία ή τουλάχιστον ένα τμήμα της· κατόπιν, αφού συγκέντρωσε πληροφορίες για το νησί Θούλη, περιέπλευσε τις γερμανικές ακτές. Οι πληροφορίες που δίνουν για το έργο του (Γης περίοδος ή τα περί του Ωκεανού) ο Στράβων, ο Διόδωρος, ο Πλίνιος και άλλοι συγγραφείς είναι σπάνιες και μερικές φορές αντιφατικές, κυρίως επειδή πολλοί δυσπιστούσαν για το ταξίδι του Π., στο οποίο όμως έδιναν πίστη γεωγράφοι και μαθηματικοί όπως ο Ίππαρχος και ο Ερατοσθένης. Σήμερα δεν υπάρχουν πια αμφιβολίες για την αλήθεια των αφηγήσεων του Π.· οι παρατηρήσεις του σχετικά με τα πλάτη, τις θάλασσες, τον αρκτικό πολικό κύκλο (τον οποίο ίσως αυτός καθόρισε για πρώτη φορά) επιβεβαιώνονται από τις σύγχρονες γνώσεις. 3. Δημαγωγός και ρήτορας από την Αθήνα, εχθρός των Μακεδόνων. Επειδή όμως ήταν άπληστος και φιλόδοξος, οι Μακεδόνες τον εξαγόρασαν με δώρα. Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου καταδικάστηκε σε πρόστιμο. Επειδή δεν μπορούσε να το πληρώσει, κατέφυγε στη Μακεδονία. Ο Αντίπατρος τον έστειλε στην Πελοπόννησο με αποστολή να συγκρατήσει τις εκεί πόλεις στο μακεδόνικο άρμα. Μετά τον Λαμιακό πόλεμο γύρισε στην Αθήνα, όπου και πέθανε.